Negocjacje klimatyczne w Bonn

Negocjacje klimatyczne w Bonn

Negocjacje klimatyczne w Bonn


01 czerwca 2015

W poniedziałek 1 czerwca rozpoczęła się kolejna runda negocjacji klimatycznych Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ) w Bonn, która potrwa 11 dni. Równolegle odbywa się czterdziesta druga sesja Organu Doradczego ds. Naukowych i Technologicznych (SBSTA 42), czterdziesta druga sesja Organu Doradczego ds. Implementacji (SBI 42) oraz dziewiąte spotkanie drugiej sesji doraźnej grupy roboczej ds. platformy z Durbanu na rzecz intensyfikacji działań (ADP 2-9).

Szczególne znaczenie mają obrady ADP, grupy powołanej podczas szczytu klimatycznego w Durbanie w 2011 roku. Jej pierwsze zadanie to opracowanie kształtu globalnego porozumienia, które ma zostać podpisane w Paryżu pod koniec tego roku i będzie obowiązywać od 2020 roku (tzw. workstream 1). Natomiast drugie, ze względu na natychmiastową konieczność działania, koncentruje się na krótkoterminowych zobowiązaniach, które powinny zostać podjęte jeszcze przed 2020 rokiem (tzw. workstream 2).

Nowe globalne porozumienie
Do tej pory tylko dziewięć państw (Szwajcaria, Norwegia, Meksyk, USA, Gabon, Rosja, Liechtenstein, Andora, Kanada) oraz Unia Europejska przedstawiły krajowe plany ochrony klimatu po roku 2020 (ang. INDC – Intended Nationally Determined Contributions). Dotyczą one około 30 procent globalnych emisji. Właściwie wszystkie zamierzone cele są zdecydowanie niewystarczające. Nie inaczej jest w przypadku Unii Europejskiej, która proponuje jedynie 40-procentową redukcję do 2030 roku (względem 1990 roku). Pierwsze plany przedstawiono  31 marca bieżącego roku. Ostatnia fala deklaracji oczekiwana jest przed 1 listopada. Do tego terminu Sekretariat Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie Zmian Klimatu (UNFCCC) powinien przygotować raport syntetyczny.

Po ostatniej sesji negocjacyjnej w Genewie w lutym tego roku, robocza wersja porozumienia rozrosła się do 90 stron. Początkowo liczyła 39.. W konsekwencji tekst jest bardzo zróżnicowany i przewiduje wiele możliwości, mniej lub bardziej sprecyzowanych i ambitnych. Na przykład w jednej z propozycji szczyt emisji gazów cieplarnianych ma nastąpić najpóźniej w 2020 roku (C 3.1., Option 1, Option (b)), w innej natomiast „tak szybko, jak to możliwe” (C 3.1., Option 2).

Dane naukowe IPCC nie pozostawiają żadnych wątpliwości. Aby mieć minimum 85 procent szans na  zahamowanie wzrostu średniej temperatury globalnej poniżej 2 stopni Celsjusza ponad poziom sprzed rewolucji przemysłowej oraz 50 procent na ograniczenie go do 1,5 stopnia, wszystkie globalne emisje gazów cieplarnianych muszą osiągnąć najwyższy poziom najpóźniej w 2020 roku, po czym spaść do zera (netto) między 2060 a 2080 rokiem.

Szybsze działanie oznacza większe szanse na osiągnięcie celu 1,5 stopnia Celsjusza, którego domagają się kraje najbardziej narażone na zmiany klimatu – między innymi 45 członków Sojuszu Małych Państw Wyspiarskich (AOSIS). Dla nich wzrost średniej temperatury globalnej o 2 stopnie oznacza znalezienie się pod wodą. Koalicja ta popiera cel osiągnięcia neutralności klimatycznej w 2050 roku.

Sposób, za pomocą którego jakiekolwiek cele redukcyjne zostaną sprawiedliwie podzielone między poszczególne kraje, będzie jednym z trudniejszych obszarów negocjacyjnych. Podobnie sprawa wygląda z kwestią adaptacji, finansów, transferu technologii czy tworzenia możliwości rozwojowych (ang. capacity building).
Działania krótkoterminowe (przed 2020 rokiem)

Drugi program zadaniowy (tzw. workstream 2) dotyczy działań krótkoterminowych, podejmowanych przed wejściem w życie porozumienia z Paryża. W 2010 roku podczas szczytu klimatycznego w Cancun 14 krajów i Unia Europejska (łącznie emitenci około 80 procent globalnych gazów cieplarnianych) przedstawiły (warunkowe i bezwarunkowe) zobowiązania redukcji emisji do 2020 roku. Są one jednak niewystarczające.

Zgodnie ze sprawozdaniem Emissions Gap Report opublikowanym przez Program Środowiskowy Organizacji Narodów Zjednoczonych (UNEP) w 2014 roku, niezbędna jest redukcja dodatkowych 8 do 10 miliardów ton równoważnika dwutlenku węgla do 2020 roku. Co więcej, kraje takie jak Kanada i Australia prawdopodobnie nie dotrzymają swoich zobowiązań sprzed pięciu lat.

Mimo to –  poza dwoma technicznymi spotkaniami eksperckimi (ang. Technical Expert Meetings) na temat energii odnawialnej i przyspieszaniu efektywności energetycznej w miastach – podczas bieżącej sesji w Bonn nie pozostanie wiele czasu na palące kwestie działań krótkoterminowych.

Kolejne sesje ADP  w Bonn odbędą się w terminach: 31 sierpnia –  4 września oraz 19-23 października. Szczyt klimatyczny w Paryżu rozpocznie się 30 listopada i potrwa do 11 grudnia 2015 roku.

Na podstawie:
Oficjalna strona internetowa UNFCCC wraz z opublikowanymi na niej dokumentami: unfccc.int
Ostatnia wersja tekstu nowego porozumienia, która jest negocjowana w Bonn tutaj
Informacja prasowa z 27 maja 2015 roku: UN Climate Talks: Media Background Note
Climate Action Tracker: Policy Brief Below 2°C or 1.5°C depends on rapid action from both Annex I and Non-Annex I countries
The Emissions Gap Report 2014. A UNEP Synthesis Report
New Climate Institute: Briefing Net phase out of global greenhouse gas emissions
Earth Negotiations Bulletin: Volume 12 Number 626 – Monday, 16 February 2015
The Carbon Brief: Briefing The 15 options for net-zero emissions in the Paris climate text
CAIT Climate Data Explorer – Paris Contributions Map
Track 0: Long Briefing on the LTG at Bonn ADP